Αρχαία Ελλάδα - Αγωνίσματα

ΤΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ
Τα ταυροκαθάψια
Ήταν από τους πρώτους γνωστούς αθλητικούς αγώνες. Γίνονταν στην μινωική Κρήτη.
Οι αθλητές έπιαναν τον ταύρο από τα κέρατα, πηδούσαν κάνοντας στροφή στον αέρα και κατέληγαν όρθιοι και ανάποδα πάνω στην ράχη του.
Σε αντίθεση με τις σημερινές ταυρομαχίες, στα ταυροκαθάψια ποτέ δεν θανάτωναν τον ταύρο .
                                     

Η πυγμαχία
Πολύ διαδεδομένο άθλημα, από την εποχή της Κυκλαδικής εποχής, ακόμα, όπως δείχνει η παρακάτω εικόνα από τοιχογραφία της Θήρας (Σαντορίνης) του 1650 π.Χ. περίπου.
                                                         
Ήταν σκληρό άθλημα, με τους αντιπάλους να αγωνίζονται μέχρι ο ένας από τους δύο να πέσει αναίσθητος ή να παραδεχθεί την ήττα του. Οι αθλητές τύλιγαν τα χέρια τους με ιμάντες και χτυπούσαν τον αντίπαλο κυρίως στο κεφάλι και το πρόσωπο.

.
Η πάλη
Ήταν ένα από τα αγαπημένα αθλήματα των αρχαίων. Μοιάζει αρκετά με την σημερινή ελληνορωμαϊκή πάλη.
                                    
.
Το παγκράτιον
Το πιο δύσκολο αλλά και σκληρό άθλημα της αρχαίας Ελλάδας (που μοιάζει με τις ασιατικές πολεμικές τέχνες). Ήταν συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας. Ο νικητής έπρεπε να νικήσει συνδυάζοντας την ευελιξία αλλά και την δύναμη της γροθιάς, συμβολίζοντας έτσι τον ηρωικό αγώνα του άοπλου πολεμιστή στην μάχη. Σε αντίθεση με την καθεαυτή πυγμαχία, οι αθλητές του παγκρατίου αγωνίζονταν με γυμνά χέρια και δεν χτυπούσαν με την γροθιά, αλλά με τα δάχτυλα της πυγμής.
Οι παγκρατιαστές ήταν τόσο γενναίοι και δυνατοί, ώστε κάθε πόλη καμάρωνε αν είχε πολίτη κάποιον ή κάποιους από αυτούς. Μάλιστα, λέγεται πως όταν ο νικητής του παγκρατίου επέστρεφε στην πόλη του, οι άρχοντες γκρέμιζαν συμβολικά ένα μέρος των τειχών, με την εξήγηση πως η πόλη δεν χρειαζόταν πια τα τείχη για να προστατευτεί, αφού είχε στους κόλπους της τέτοιον πολεμιστή!

Το παγκράτιο, όπως δέχονται σημαντικοί ιστορικοί των ασιατικών αθλημάτων, μεταφέρθηκε στην Ασία με τους πολεμιστές του Μεγάλου Αλεξάνδρου και μάλλον είναι ο πρόγονος των αθλημάτων αυτών (καράτε, κουνγκ φου, τάεκβοντο, κλπ.).
.
Ο δρόμος
Από τα παλαιότερα και σημαντικότερα αθλήματα.
Στους αγώνες δρόμου οι αθλητές έτρεχαν γυμνοί (και με γυμνά πόδια επίσης).
                                        
.
Το άλμα
Αποτελούσε αγώνισμα του πεντάθλου (μαζί με τον δρόμο, το ακόντιο, τον δίσκο και την πάλη). Οι αθλητές αγωνίζονταν σε ένα σκάμμα με μαλακό χώμα. Επειδή πηδούσαν χωρίς φόρα, γι’ αυτό κρατούσαν στα χέρια τους τους αλτήρες, προκειμένου να τους δίνουν ώθηση.
                                   



Το ακόντιο
Αγώνισμα που προέρχεται από τον πόλεμο και το κυνήγι.
Δύο ήταν τα είδη του ακοντισμού: ο εκήβολος, δηλαδή βολή του ακοντίου σε μήκος, και ο στοχαστικός, δηλαδή βολή εναντίον προκαθορισμένου στόχου.

                                                                    
Η δισκοβολία
Οι δίσκοι που χρησιμοποιούσαν οι δισκοβόλοι αρχικά ήταν από πέτρα, αργότερα όμως ήταν από χαλκό, μολύβι ή σίδερο. Οι αθλητές στον αγώνα χρησιμοποιούσαν όλοι τον ίδιο δίσκο.
                                      

Οι αρματοδρομίες
Διεξάγονταν σε ειδικό στάδιο, το ιπποδρόμιο. Το μοναδικό ιπποδρόμιο που διασώζεται σήμερα στην Ελλάδα βρίσκεται στο Λύκαιο όρος.
                                                              

.

ΑΛΛΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ

Το Κερητίζειν
Ο πρόγονος του σημερινού χόκεϋ (!).
Ήταν ένα ομαδικό άθλημα, κατά το οποίο οι αθλητές χρησιμοποιούσαν ως μπαστούνια κυρτά ραβδιά σε σχήμα κεράτων και ένα κυκλικό αντικείμενο ως μπάλα. Η ονομασία μάλιστα του αθλήματος προέρχεται από την λέξη κέρας που σημαίνει κέρατο.
                                                                 

Ξέρατε ότι...
Ποδόσφαιρο στην αρχαία Ελλάδα.
Οι αρχαίοι, εκτός από τα ατομικά αθλήματα, επιδίδονταν και σε ομαδικά.
Απ’ ό,τι ξέρουμε, έπαιζαν ένα είδος ποδοσφαίρου, με μπάλα φτιαγμένη από δέρμα και γεμισμένη με πούπουλα ή με μία φούσκα από αέρα.
Στο παρακάτω ανάγλυφο του 4ου π.Χ. αι. (που βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) βλέπουμε έναν άντρα που παίζει με το πόδι του μία μπάλα (!).
                                                                           
                                       
.

Το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το βόλεϊ, το πόλο, το χάντμπολ και τα υπόλοιπα ομαδικά αθλήματα κεντρίζουν το ενδιαφέρον δισεκατομμυρίων ατόμων ανά τον πλανήτη, εδώ και αρκετές δεκαετίες. Ωστόσο, δεν αποτελούν σύγχρονη "εφεύρεση", αφού και κατά την Αρχαιότητα τα ομαδικά αθλήματα ήταν διαδεδομένα και συγκέντρωναν τα βλέμματα όλων όσοι ασχολούνταν με τον αθλητισμό.

Παρά το γεγονός δε ότι τις μεγάλες τιμές τις απολάμβαναν οι νικητές των ατομικών αθλημάτων και κυρίως αυτοί του στίβου, της πυγμαχίας και της πάλης, εντούτοις από παλιά υπήρχαν αθλοπαιδιές, που αν τις αναλύσουμε σήμερα, βλέπουμε ότι αποτελούν προδρόμους πολλών ομαδικών αθλημάτων.
 
Φυσικά, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι στα αγωνιστικά προγράμματα των πανελληνίων ιερών αγώνων δεν συμπεριλαμβάνονταν τα ομαδικά αθλήματα. Οι Αρχαίοι Έλληνες επιδίδονταν σε αθλοπαιδιές κυρίως για την ψυχαγωγία τους και μαζί με διάφορες ασκήσεις ήταν μέσα βελτίωσης των σωματικών τους ικανοτήτων και της ανάπτυξης αρετών, όπως του θάρρους, της καρτερίας και της ετοιμότητας.
 
Τότε, οι σφαιρίσεις, δηλαδή τα παιχνίδια που παίζονταν με την μπάλα και ενσάρκωναν τις αθλοπαιδιές, τύγχαναν ιδιαίτερης αγάπης και προτίμησης των ανθρώπων, καθώς στο χώρο των γυμνασίων υπήρχαν τα σφαιριστήρια που ήταν χώροι όπου οι αθλητές επιδίδονταν στη σφαιριστική. Μεγάλη απήχηση υπήρχε στη Σπάρτη, καθώς οι Σπαρτιάτες ήταν οι πρώτοι που την εφάρμοσαν, καθώς ταίριαζε απόλυτα με τον τρόπο ζωής, την σκληρότητα και της αυστηρής διαπαιδαγώγησής τους στο βασικό στάδιο της φυσικής τους αγωγής. Οι έφηβοι της Σπάρτης, μάλιστα, εισερχόμενοι στην ανδρική ηλικία (19-20 ετών) λέγονταν και σφαιρείς. Δεν θα πρέπει να παραγνωρίσουμε τις πολλές αναφορές του Πλάτωνα στις σφαιρίσεις, ενώ ιδιαίτερα αγαπητό αγώνισμα ήταν και για τους Μακεδόνες βασιλείς και το Μ. Αλέξανδρο. Σε σύγγραμμά του, ο ιατρογυμναστής Γαληνός αναδεικνύει την ανωτερότητα των σφαιρίσεων έναντι των υπολοίπων ομαδικών αθλημάτων.
 

Η αγάπη για τη σφαιριστική αποκτά μια διαχρονικότητα στην αρχαιότητα. Η σφαίρα αρχικά κατασκευάζονταν από διάφορα νήματα και αργότερα από ραμμένες δερμάτινες ταινίες, που γεμίζονταν από τρίχες ή πούπουλα. Ήταν μαλακή και ελαστική. Οι παιδικές σφαίρες βάφονταν με διάφορα χρώματα. Τότε, τα πλέον γνωστά σφαιριστικά παιχνίδια ήταν η φαινίνδα ή αρπαστόν, όπου οι παίκτες προσποιούνταν ότι θα ρίξουν σε κάποιον την σφαίρα, ενώ την έριχναν σε άλλους (κατά κάποιο τρόπο μοιάζει στο χάντμπολ).

Ο επίσκυρος ή επίκοινος παίζονταν από νέους 17-18 ετών και αποτελεί τον πρόδρομο του ράγκμπι. Το κερρητίζειν (κέρας ήταν το μπαστούνι) παίζονταν με την χρήση ενός μπαστουνιού και αποτελεί τον πρόδρομο του χόκεϊ επί χόρτου. Επίσης, ήταν η ουρανία, όπου οι παίκτες πετούσαν την μπάλα ψηλά και την κέρδιζε όποιος πηδούσε ψηλότερα και την έπιανε (υπάρχει μικρή ομοιότητα με το μπάσκετ στο τζάμπολ ή και την διεκδίκηση της μπάλας στην ρακέτα). Δεν θα πρέπει ακόμη να προσπεράσουμε και το γεγονός ότι υπήρχε και η απόρραξις, στην οποία οι παίκτες χτυπούσαν την μπάλα στο έδαφος με το χέρι και μετρούσαν τον αριθμό των αναπηδήσεων.

Στην Αρχαία Ελλάδα, η ποικιλία των αθλητικών δραστηριοτήτων ήταν ενδιαφέρουσα. Υπήρχαν ομαδικά αθλήματα χωρίς έπαθλα, όπως οι σφαιρίσεις, με στόχο τη διασκέδαση και τη σωματική βελτίωση. Όμως, τα περισσότερα αποτέλεσαν και αποτελούν πρόδρομο πολλών ομαδικών αθλημάτων, που υπάρχουν σήμερα, και γίνονταν πόλος έλξης εκατομμυρίων αθλητών. Στην Αρχαία Ελλάδα, εκτός από παιδιά, στις αθλοπαιδιές μετείχαν ενήλικες και γυναίκες. Υπήρχε μεγάλος αριθμός τέτοιων παιχνιδιών, χωρίς δυστυχώς να έχουμε επαρκή γνώση των κανονισμών. Όμως, αναλύοντας τις σφαιρίσεις, εύκολα διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν πολλές ομοιότητες, με πολλά ομαδικά αθλήματα.