Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες  είναι οι αντίστοιχοι αγώνες των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων για τον χειμώνα. Χαρακτηρίζονται από τα χειμερινά αθλήματα πάνω σε πάγο ή χιόνι, όπως η παγοδρομία και το σκι.

Σύντομο ιστορικό

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες είναι το κορυφαίο αθλητικό ραντεβού των χειμερινών σπορ, που διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1924 υπό την αιγίδα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ).

Η ιδέα για τη διοργάνωσή τους ανήκε στον σουηδό στρατηγό και σπόρτσμαν Βίκτορ Γκούσταβ Μπαλκ (1844-1928), εμπνευστή των Βορείων ή Σκανδιναβικών Αγώνων (Nordic Games), που διεξήχθησαν από το 1901 έως το 1926, με έμφαση στα χειμερινά σπορ. Ο Μπαλκ έπεισε τον φίλο του ιδρυτή της ΔΟΕ βαρώνο Πιερ Ντε Κουμπερτέν να συμπεριλάβει χειμερινά αγωνίσματα στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Έτσι, στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 1908 έκανε την εμφάνισή του το άθλημα των παγοδρομιών.

Τρία χρόνια αργότερα, η ΔΟΕ πρότεινε στους διοργανωτές των Ολυμπιακών της Στοκχόλμης να οργανώσουν εβδομάδα χειμερινών σπορ, ως παράλληλη εκδήλωση. Αυτοί αρνήθηκαν, για να μην υποβαθμιστούν οι Βόρειοι Αγώνες. Στους Ολυμπιακούς της Αμβέρσας του 1920, τους πρώτους μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, τα χειμερινά σπορ επανήλθαν στο πρόγραμμα, με τη διεξαγωγή αγωνισμάτων στις παγοδρομίες και το χόκεϊ επί πάγου.

Την επόμενη χρονιά, στη σύνοδο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής στη Λοζάνη, αποφασίστηκε να ανατεθεί στη Γαλλία, που θα αναλάμβανε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, να διοργανώσει τη Διεθνή Εβδομάδα Χειμερινών Αγωνισμάτων. Η εκδήλωση αυτή, που είχε τελικά διάρκεια δέκα ημερών, σημείωσε μεγάλη επιτυχία και αργότερα της δόθηκε αναδρομικά ο τίτλος των Πρώτων Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

Η Ελλάδα έλαβε μέρος για πρώτη φορά σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 1936 και η Κύπρος το 1980. Και οι δύο κρατικές οντότητες του Ελληνισμού, όχι μόνο δεν έχουν κατακτήσει ποτέ κάποιο μετάλλιο, αλλά ούτε κατά διάνοια το έχουν πλησιάσει. Επιτυχία θεωρείται αν κάποιος έλληνας αθλητής συμπεριληφθεί στους 30 πρώτους του αγωνίσματός του. Αυτό οφείλεται στο θερμό κλίμα των δύο χωρών, τις ελλειπείς εγκαταστάσεις και στην ερασιτεχνική ιδιότητα των αθλητών.

Χειμερινά Ολυμπιακά Αθλήματα

Παγοδρομία ή Πατινάζ (Skating)

Είναι το σύνολο των χειμερινών αθλημάτων και γυμνασμάτων, τα οποία εκτελούνται επάνω στον πάγο και εποπτεύονται από τη Διεθνή Ένωση Παγοδρομίας (ISU). Στην Ελλάδα, μέλος της είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Παγοδρομίας (ΕΟΠ), ενώ η Κύπρος δεν αντιπροσωπεύεται. Η Ολυμπιακή Παγοδρομία περιλαμβάνει δύο αγωνίσματα:

Καλλιτεχνική Παγοδρομία ή Καλλιτεχνικό Πατινάζ (Figure Skating)

Εμφανίσθηκε για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες το 1908 και εντάχθηκε στο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων το 1924. Υπάρχουν τέσσερα είδη καλλιτεχνικού πατινάζ: γυναικείο ατομικό, ανδρικό ατομικό, ζευγάρια και χορός επί πάγου.

Παγοδρομία Ταχύτητας ή Πατινάζ Ταχύτητας (Speed Skating)

Το πατινάζ ταχύτητας έχει τις ρίζες του στην Ολλανδία από τον 13ο αιώνα, την εποχή που τα σιδερένια πατίνια πάνω σε ξύλινες σόλες χρησίμευαν ως μέσο μεταφοράς. Οι αθλητές μπορούν να σημειώσουν ταχύτητες πάνω στον πάγο που αγγίζουν τα 60 χλμ/ώρα. Οι αγώνες διεξάγονται σε πίστες σε σχήματος οβάλ και οι αποστάσεις που διανύουν οι αθλητές είναι οι εξής: 500 μ., 1000 μ., 1500 μ., 5000μ., για άνδρες και γυναίκες.

Χιονοδρομία (Ski)

Είναι το σύνολο των χειμερινών αθλημάτων και γυμνασμάτων, τα οποία εκτελούνται επάνω στο χιόνι και εποπτεύονται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Χιονοδρομίας (FIS). Στην Ελλάδα, μέλος της είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Χιονοδρομίας (ΕΟΧ) και στην Κύπρο η Ομοσπονδία Χιονοδρόμων. Η Χιονοδρομία περιλαμβάνει τα αγωνίσματα:

Αλπικό σκι ή καταβάσεις

1) Τεχνική κατάβαση

2) Γιγαντιαία κατάβαση

3) Σούπερ γιγαντιαία κατάβαση

4) Ελευθέρα κατάβαση

5) Αλπικό σύνθετο, συνδυασμός της ελευθέρας και της τεχνικής κατάβασης.

Δρόμοι Αντοχής

1) Ατομικό ανδρών και γυναικών στα 15 και 10 χλμ.

2) Ομαδική Εκκίνηση 50 χλμ (ανδρών) και 30 χλμ (γυναικών)

3) Καταδίωξη,οι άνδρες 15 χλμ. με κλασικό σκι και 15 χλμ. με ελεύθερο σκι, οι δε γυναίκες 7,5 χλμ. κλασικό σκι και 15 χλμ. ελεύθερο σκι.

4) Ατομικό σπριντ ανδρών (1,4 χλμ.) και γυναικών (1,2 χλμ.)

5) Ομαδικό σπριντ

6) Σκυταλοδρομία ανδρών (4x10 χλμ.) και γυναικών (4x5 χλμ.)

Άλμα με σκι

Αγώνισμα απαιτήσεων, καθώς οι σκιέρ βαθμολογούνται όχι μόνο βάσει του άλματος που πραγματοποιούν, αλλά και της τεχνικής και του στυλ τους. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες αλμάτων:

1) Ατομικό από λόφο ύψους 90 μέτρων

2) Ατομικό από λόφο ύψους 120 μέτρων

3) Ομαδικό από λόφο 120 μέτρων, όπου η κάθε ομάδα αποτελείται από 4 σκιέρ.

Βόρειο Σύνθετο

Είναι συνδυασμός τριών αθλημάτων, του άλματος με σκι, του κρος κάουντρι, και του σπριντ. Χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες:

1)Ατομικό σε μικρό λόφο (90μ.) και ανώμαλο δρόμο (cross country) 10 χλμ.

2) Ατομικό σε μεγάλο λόφο (120μ.) και ανώμαλο δρόμο (cross country) 10 χλμ.

3) Ομαδικό, όπου κάθε ομάδα αποτελείται από 4 σκιέρ και κάθε αθλητής κάνει δύο άλματα από μικρό λόφο (90μ.) και στη συνέχεια σκυταλοδρομία 4x5 χλμ.

Χιονοσανίδα

Στο συγκεκριμένο αγώνισμα οι άλτες πραγματοποιούν απίστευτες μανούβρες, που κυριολεκτικά μαγεύουν τους θεατές. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες ελεύθερου σκι:

1) Aerials, όπου οι σκιέρ πραγματοποιούν μικρά και τεχνικά άλματα με στροφές στον αέρα, προσπαθώντας να ισορροπήσουν στα σκι τους.

2) Moguls, όπου οι σκιέρ κατεβαίνουν μια πλαγιά περίπου 250 μέτρων, όπου ανά 3-4 μέτρα υπάρχουν φυσικά εμπόδια (λοφίσκοι) ύψους 1,2 μέτρων που οι σκιέρ καλούνται να ξεπεράσουν με επιδέξιες κινήσεις.

3) Ski Cross όπου οι αθλητές πραγματοποιούν τέσσερα έως πέντε τρεξίματα (διαδρομές) που διαρκούν 60 δευτερόλεπτα ή περισσότερο.

Λουτζ

Στο luge (η γαλλική λέξη για το έλκηθρο), οι δρομείς κάθονται στο έλκηθρο και τραβώντας τις σταθερές λαβές στον πάγο, επιτυγχάνουν γρήγορη εκκίνηση. Πόδια, κεφάλι και σώμα είναι όσο το δυνατόν σε ευθεία για να πετύχουν οι αθλητές τη μέγιστη αεροδυναμική. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ταχύτητες στο Λουτζ αγγίζουν τα 140 χλμ/ώρα, χάρη στον αεροδυναμικό εξοπλισμό και τους ειδικά διαμορφωμένους παγωμένους διαδρόμους. Το Λουτζ πρωτοεμφανίσθηκε σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 1964 και εποπτεύεται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Λουτζ (FIL). Στην Ελλάδα, μέλος της είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Παγοδρομίας (ΕΟΧ).

Έλκηθρο (Bobsleigh ή Bobsled) - Σκέλετον (Skeleton)

Το Μπόμπσλεϊ αναπτύχθηκε τον 19ο αιώνα, σε αναζήτηση της απόλυτης συγκίνησης. Ο σκελετός του δημιουργήθηκε στο Σεν Μόριτς της Ελβετίας και ο πρώτος διαγωνισμός έγινε το 1884, με έπαθλο για τον νικητή ένα μπουκάλι σαμπάνιας. Το άθλημα πήρε το όνομα του το 1892, όταν έκανε την εμφάνισή του ένα νέο έλκηθρο, φτιαγμένο από μέταλλο. Το άθλημα αποτέλεσε μέρος του επίσημου προγράμματος των Πρώτων Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στο Σαμονί της Γαλλίας το 1924.

Το Σκέλετον (ή Τόμπογκαν) είναι ένα πολύ δύσκολο άθλημα, όπου ο αθλητής χρησιμοποιεί ένα ιδιόμορφο επίπεδο έλκηθρο, κατασκευασμένο από μέταλλο. Ακουμπάει μπρούμυτα και αναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες πάνω στον πάγο. Το άθλημα αυτό πήρε το όνομά του το 1892, όταν οι θεατές θεώρησαν ότι έμοιαζε με σκελετό.

Χόκεϊ επί Πάγου (Ice Hockey)

Το κατεξοχήν ομαδικό άθλημα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Παίζεται σε ειδικά διαμορφωμένο παγοδρόμιο από δύο ομάδες, αποτελούμενες από 6 παίκτες εκάστη και προσπαθούν να παραβιάσουν η μία την εστία της άλλης με έναν σκληρό μαύρο λαστιχένιο δίσκο που τον καθοδηγούν οι παίκτες με τη βοήθεια ενός ειδικού μπαστουνιού.

Το χόκεϊ επί πάγου συμπεριελήφθη για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920, ωστόσο μπήκε ως χειμερινό άθλημα στο Σαμονί το 1924. Το άθλημα εποπτεύει η Διεθνής Ομοσπονδία Χόκεϊ επί Πάγου (IIHF). Στην Ελλάδα μέλος της είναι Ελληνική Ομοσπονδία Παγοδρομίας, ενώ η Κύπρος δεν αντιπροσωπεύεται.

Διοργανώσεις

1924 - Σαμονί, Γαλλία

1928 - Σαν Μορίτζ, Ελβετία

1932 - Λέικ Πλάσιντ, ΗΠΑ

1936 - Γκάρμις-Παρτενκίρχεν, Γερμανία

1948 - Σαν Μορίτζ, Ελβετία

1952 - Όσλο, Νορβηγία

1956 - Κορτίνα Ντ'Αμπέτσο, Ιταλία

1960 - Κοιλάδα Σκουάου, ΗΠΑ

1964 - Ίνσμπρουκ, Αυστρία

1968 - Γκρενόμπλ, Γαλλία

1972 - Σαπόρο, Ιαπωνία

1976 - Ίνσμπρουκ, Αυστρία

1980 - Λέικ Πλάσιντ, ΗΠΑ

1984 - Σαράγιεβο, Γιουγκοσλαβία

1988 - Κάλγκαρυ, Καναδάς

1992 - Άλμπερτβιλ, Γαλλία

1994 - Λιλεχάμερ, Νορβηγία

1998 - Ναγκάνο, Ιαπωνία

2002 - Σολτ Λέικ Σίτι, ΗΠΑ

2006 - Τορίνο, Ιταλία

2010 - Βανκούβερ, Καναδάς

2014 - Σότσι, Ρωσία

2018 - Πιεονγκτσάνγκ, Νότια Κορέα